O pasado 25 de marzo, a partir da difusión dunha información na Voz de Galicia na que se recollía a denuncia duns familiares que facían dese xeito pública a morte por atragoamento dunha enferma psiquiátrica nunha residencia de Mondoñedo para anciáns e discapacitados intelectuais, o MGSM fixo unha valoración pública e chamou a través da mesma a diferentes instancias a exercer accións no seu marco de competencias para esclarecer ese feito e evitar a sua repetición.

Estabamos de novo ante unha cuestión fundamental de vulneración de dereitos, de desprotección básica dos mesmos en persoas con enfermidade mental grave, frecuentemente tuteladas, e institucionalizadas en espazos residenciais inadecuados nos que, con non pouca frecuencia, reprodúcese o manicomio que queríamos e críamos xa superado. A “externalización” de residentes dos hospitais psiquiátricos derivou a miúdo en mera “transinstitucionalización” coa sua reubicación en novos espazos residenciais (inadecuados, mal dotados, mal supervisados, e sen a bagaxe formativa e de experiencia necesarias), coa participación (pasiva e activa) da Administración e de profesionais da rede asistencial de saúde mental.

Das institucións ás que recurrimos (Xunta, Parlamento, Valedora do Pobo) a Xunta non fixo constancia nin siquera de que recibira o escrito; no Parlamento a diputada do PSdeG-PSOE Carmen Acuña presentou diversas iniciativas orientadas tanto a coñecer a situación na que se atopan as persoas trasladadas ás residencias dende os Hospitais Psiquiátricos que se viñeron pechando nos últimos anos como a millorar a sua situación asistencial (foron apoiadas por tódolos grupos a excepción do grupo parlamentario do Partido Popular que as rexeitou coa sua maioría absoluta); e a Valedora do Pobo aceptou a trámite a denuncia recoñecendo que era un sector da sua preocupación prioritaria.

A valedora iniciou accións o 5 de abril ca seguinte comunicación:

Nese escrito solicita determiñada información á Xunta, pero non exerce a sua capacidade de investigación propia. As Consellerías aludidas non contestaron ata agora, e iso despois dun segundo requerimento da Valedora realizado o 12 de maio.

A contestación das Consellerías, que nos foi enviada o pasado dia 3, é satisfactoria para a Valedora (invitamos a comparar a contestación cas cuestións que lle requeriu ela mesma) e pon fin na sua opinión ao cumprimento da sua obriga institucional.
É a seguinte: RESPOSTA DAS CONSELLERÍAS Á VALEDORA

Nunha primeira valoración non podemos deixar de sinalar a tolerancia da Valedora coa abstracta resposta recibida e cos tempos que se tomaron as Consellerías para contestar ; nin tampouco deixar de ver a sua actuación diferente dependendo da Administración á que se dirixe (véxase a conducta agresiva e apremiante, mesmo con trascendencia nos medios de comunicación, que mantivo cos Gobernos dos Concellos de Santiago e A Coruña); nin podemos ignorar que non fai uso das suas competencias de investigación ante un caso que consideramos grave tanto en si mesmo, como porque é expoñente dunha realidade oculta que compre desvelar e que, por afectar a dereitos fundamentais de persoas que non os poden defender, implícanos a todos, dende á FUNGA, ata á fiscalía pasando polos profesionais da rede de saúde mental.